پروتز دندان



پروتز دندان در کلینیک دندانپزشکی لاله انجام می شود .

پروتز های ثابت :

– روکش (Crown)
– بریج (Bridge)
– لامینیت (laminate)

پروتزهای متحرک :

– پرونز کامل (دست دندان)
– پرونز پارسیل

پروتز دندان

شما ممکن است برای پوشاندن یک دندان و بازگرداندن شکل و اندازه طبیعی آن، نیازمند روکش باشید. یک روکش دندان، دندان شما را قویتر ساخته و ظاهر آن را بهبود می بخشد. وقتی میزان کافی از نسج دندان برای نگهداری یک پرکردگی وسیع باقی نمانده باشد، روکش می تواندآن دندان را پوشانده و ساپورت کند.

روکش ها ممکن است برای اتصال یک بریج، محافظت از یک دندان ضعیف و یا ترمیم دندانی که قبلاً شکسته است، بکار روند. روکش درمان خوبی برای دندانهای بدرنگ و یا بدشکل است. همچنین برای پوشاندن یک ایمپلنت دندانی نیز استفاده می شود.

اگر دندانپزشک شما روکش شدن دندان را توصیه می کند، احتمالاً به یکی از دلایل فوق می باشدتا به شما کمک کند دندانهایی سالم و لبخندی زیبا داشته باشید.

اگر شما یک یا چند دندان را از دست بدهید، دچار مشکل در جویدن و صحبت کردن می شوید.دراین صورت بریج یکی از درمان هایی است که با جایگزینی دندانهای از دست رفته به حفظ شکل صورت و کاهش مشکلات جویدن کمک می کند. بریج ثابت، دندانهای از دست رفته را که بین دندانهای دیگر هستند، جایگزین می سازد و نمای زیبایی دارد.

این نوع ترمیم ممکن است از طلا، آلیاژها، پرسلن(چینی) یا ترکیبی از این مواد باشد و به منظور ساپورت، به دندانهای مجاور که به آنها دندانهای پایه اطلاق می شود، باند شده یا به روکش روی آنها متصل می شود. برخلاف بریجهای متحرک که میتوانیدآنها را بیرون آورده وتمیز نمائید، یک بریج ثابت فقط توسط دندانپزشک می تواند برداشته شود.

یک بریج ایمپلنت، دندانهای مصنوعی را مستقیماً به استخوان فک یا زیر لثه، بسته به نوع بریجی که دندانپزشک تجویز کند، متصل می نماید. بنابراین بسیار مهم است که دندانهای باقیمانده خود را تمیز و سالم نگهدارید.

لامینیت یک لایه بسیار نازک سرامیکی و یا کامپوزیتی است که روی سطح جلویی دندانها چسبانده می شود. لامینیت ها برای اصلاح بدشکلی – بدرنگی – شکستگی – ترک خوردگی – ویا کجی دندانها ونیز برطرف کردن فاصله بین دندانها کاربرد دارند. این درمان جزء درمان های زیبائی می باشد و به عنوان درمان قطعی توصیه نمی گردد .

بطور کلی لامینیت ها به دو نوع تقسیم می شوند :
۱- سرامیکی (غیر مستقیم)
۲- کامپوزیتی (مستقیم)
لامینیت سرامیکی: لامینیت سرامیکی یک لایه نازک حدود ۱-۲ میلیمتر از جنس پرسلن یا همان چینی ویا سرامیکی خاصی می باشد که پس از تراش مختصر سطح جلویی دندان و قالب گیری توسط دندانپزشک، در لابراتوار ساخته شده سپس روی دندان چسبانده می شود.

لامینیت کامپوزیتی: لامینیت کامپوزیتی نیاز به قالب گیری و لابراتوار ندارد و حتی نیاز به همان تراش مختصر دندان را هم ندارد و مستقیما کامپوزیت توسط دندانپزشک روی سطح مینای دندان بدون هیچگونه تراش، گذاشته شده، شکل داده می شود و با اشعه فیکس می شود.

۱ – دندانهایی که دارای پرکردگیهای وسیع بوده، قادر به تحمل فشارهای جویدن نبوده و بسیار شکننده می باشند، پس ناچاراً باید روکش شوند.
۲ – دندانهایی که تاج آنها شکسته ویا مقدار نسج باقیمانده دندان گیر کافی برای پرکردگی نداشته باشد.
۳ – دندانهای معالجه عصب شده؛ دندانی که به معالجه عصب نیاز پیدا می کند معمولاً دارای پوسیدگی وسیع و پیشرفته ای بوده و ابتدا به ساکن مقدار زیادی از نسج سالم مینا و عاج را از دست داده است، ثانیاً دندانپزشک برای دسترسی به عصب داخل ریشه ناچاراً مقداری از نسج سالم دندان را بر می دارد، ثالثاً دندان تغذیه داخلی خود را از دست داده و قدری خشک می گردد. رابعاً، دندان ممکن است بر اثر خونریزی داخلی و یا بیماری پالپ(عصب و بافت داخل دندان)تغییر رنگ داده باشد.
۴ – زیبایی: دندانهای تیره، بد رنگ، بد تشکیل شده و با شکل های غیر طبیعی نیز نیاز به ترمیم توسط روکش دارند.
۵ – ترکهای دندانی
۶ – بازسازی سطوح جونده

اگر دندان یا دندان هایی از دست بروند و دندانهای کناری قادر به تحمل فشار باشند , بریج توصیه می شود. برای روکش های فلزی میزان تراش کمتر بوده و برای روکش های چینی با اسکلت فلزی مقدار تراش بیشتر بوده و برای روکش های تمام چینی اندکی بیشتر است.

ضمناً سطح جونده در صورتی که قرار باشد با چینی پوشانده شود نیاز به تراش بیشتری دارد. مقداری از فضای حاصل از تراش دندان صرف اسکلت فلزی و مقداری صرف پوشاندن سیاهی رنگ فلز توسط مواد اوپک و بقیه آن صرف اضافه نمودن چینی مخصوص عاج و مینای دندان می گردد.

بله، در این موارد دندانپزشک از داخل ریشه دندان (بعدازمعالجه عصب) قالب گیری بعمل آورده و وسیله ای را که پُست نامیده می شود، می سازد. پست بعداً به داخل ریشه دندان چسب خورده و قسمتی از آن به عنوان تاج بیرون می ماند که بر روی آن روکش دندان سوار می گردد.

بد نیست که بدانید محل قرار گرفتن دندانها را فشارهای وارده از طرف لب، زبان و گونه تعیین می کنند. به عبارت دیگر دندانها در محلی قرار گرفته اند که برآیند نیروهای وارده به آنها صفر است. از نظر سطوح قدامی – خلفی و جونده نیز وجود دندانهای دیگر دندان را محدود می سازد.
یک دندان تا هنگامی به رویش و حرکت فعال خود ادامه می دهد تا به دندان مقابل برسد. ضمناً دندانهای خلفی تر تمایل به حرکت به سمت جلو دارند.

روشهای متعددی رایج می باشند:
۱ – ایمپلنت یا دندان کاشتنی، که تشکیل شده است از پایه ای که عمدتاً از جنس فلز تیتانیوم بوده و توسط جراح در استخوان فک کار گذاشته شده و سپس بر روی آن دندان قرار می گیرد.
۲ – پروتز ثابت یا بریج، که دندان جایگزین شونده به دندانهای کناری با استفاده از تراش آنها چسبانده می شود و غالباً از یک اسکلت فلزی روکش شده توسط چینی ساخته می شود.
۳ – پروتز متحرک، که قابل گذاشته شدن و برداشته شدن است و از فلز کرم کبالت و یا آکریل (نوعی پلاستیک) ساخته می شود.

دو مورد اول بعلت کارآیی بالا اهمیت خاصی داشته و بیمار احساس می کند که دندان از دست رفته اش را بازیافته است ولی مورد سوم به علت گیر غذایی، خطر بلعیده شدن و عوارض دیگر رضایت مند نبوده و فقط به عنوان موقتی توصیه می گردد و مورد استفاده و تجویز اصلی آن جایگزین نمودن تعداد زیادی دندان و فقدان دندانهای پایه مناسب برای پروتز ثابت می باشد.

این پروتز شامل چندین دندان جایگزین متصل به یک پایه پلاستیک به رنگ لثه است که توسط یک اسکلت فلزی بهم متصل شده اند. پروتز پارسیل با گیره های فلزی یا وسایلی که به آنها اتصالات دقیق اطلاق می شود به دندانهای طبیعی شما متصل می شود.این اتصالات دقیق تقریباً دیده نمی شوند و معمولاً از گیره های فلزی زیباتر هستند. ممکن است برای تطابق بهتر یک پروتز پارسیل با دندانهای طبیعی، لازم باشد که آنها روکش شوند. بویژه وقتی از اتصالات دقیق استفاده می شود.

در چند هفته اول، پروتز پارسیل جدید شما ممکن است حجیم و ناراحت بنظر آید، ولی دهان بالاخره عادت کرده و آن را قبول می کند. قرار دادن و برداشتن پروتز مقداری تمرین می خواهد. کلیه دستورات دندانپزشکتان را رعایت کنید. پروتز باید به راحتی در جای خود قرار گیرد. هرگز با گاز گرفتن پروتز آن را با فشار به سر جای خود نرانید. این کار باعث خم شدن یا شکستن کلاسپها می شود.

دندانپزشک دستورات لازم را دراین زمینه به شما خواهد داد. ابتدا ممکن است از شما خواسته شود که تمام مدت از آن استفاده کنید. گرچه این امر ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، ولی این سریع ترین راه برای نشان داده شدن قسمتهایی از پروتز است که ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد.

اگر پروتز فشار زیادی به یک ناحیه خاص وارد کند، آن نقطه زخم می شود. دندانپزشک پروتز شما را تنظیم می کند تا راحت تر تطابق یابد. بعد از انجام تنظیم های لازم، معمولاً دندانپزشک توصیه می کندکه قبل از رفتن به رختخواب، آن را از دهان درآورده و صبح دوباره ازآن استفاده کنید.

غذا خوردن را با غذاهای نرم و بریدن آن به قطعات کوچک شروع کنید. با هر دو طرف دهان بجوید تا فشار یکنواختی روی پروتز وارد شود.از مصرف غذاهای چسبنده و سفت پرهیز کنید.

اگر تلفظ بعضی کلمات با پروتز دندان جدید برای شما مشکل است، با صدای بلند تمرین کنید، کلماتی که در تلفظ آنها مشکل دارید، تکرار کنید. به مرور زمان، شما به صحبت کردن صحیح با پروتز خود عادت خواهید کرد.

بهتر است جلوی یک سینک پر از آب بایستید تااگر بطور اتفاقی پروتز دندان از دست شما افتاد، مشکلی پیش نیاید. برای حذف خرده های مواد غذایی و پلاک از سطح پروتز، هر روز آن را مسواک کنید. این کار مانع تغییر رنگ یافتن پروتز نیز می شود. بهتر است از مسواکهای مخصوص پروتز که موهای آن مناسب این کار است،استفاده کنید.

البته یک مسواک با اندازه متوسط (regular) و موهای نرم هم قابل قبول است. سایر شوینده های خانگی واغلب خمیر دندانها سایندگی زیاد داشته و نباید برای تمیز کردن پروتز بکار روند. کلیه سطوح پروتز باید کاملاً تمیز شود و به آرامی مسواک زده شود تا صدمه ای به اتصالات پلاستیکی و یا خم شده وارد نشود.

اگر پروتز مرطوب نگهداشته نشود، شکل صحیح خود را از دست می دهد. بنابراین شبها پروتز دندان باید درآب یا محلول مخصوص این کار قرار داده شود.البته اتصالات فلزی در محلولهای ویژه پروتز ممکن است دچار تیرگی شوند. دندانپزشک روش صحیح نگهداری از پروتز را به شما توصیه خواهد کرد.

با گذشت زمان و افزایش سن، دهان بطور طبیعی تغییر می کند و ممکن است نیاز به تنظیم مجدد پروتز دندان باشد. استخوان و لثه ها تحلیل رفته و پروتز لق می شود. پروتز لق مشکلات متعددی مثل زخم و عفونت را ایجاد می کند. بنابراین اگر پروتز شما لق شده است، فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مجدداً تنظیم شود.

با این کار شما ضرر جدی به پروتز و سلامتی خود وارد می سازید. این کار به پروتز صدمه وارد کرده و باعث عدم تطابق صحیح آن در دهان و بروزالتهاب و زخم می شود. چسب هایی که در بازار فروخته می شوند، اغلب مواد شیمیایی مضری دارند که نباید روی پروتز استفاده شوند.

اگر پروتز شما تطابق خوبی نداشت، دچار شکستگی یا ترک خوردگی شد یا یکی از دندانها لق شد، بلافاصله به ملاقات دندانپزشک بروید. اغلب در همان روز، دندانپزشک می تواند تغییرات و تعمیرات لازم را انجام دهد. در موارد پیچیده تر ممکن است لازم باشد، پروتز به لابراتوار فرستاده شده و ترمیم گردد.

دوبار مسواک زدن و تمیز کردن بین دندانها بطور روزانه، مانع بسیاری پوسیدگیها و بیماریهای لثه می گردد که منجر به از دست رفتن دندانها می گردند. توجه خاص به تمیز کردن دندانهایی که زیر گیره های فلزی پروتز قرار می گیرند، معطوف دارید. پلاک دندانی که زیر این گیره ها جمع می شود،احتمال بروز پوسیدگی را در این دندانها افزایش می دهد. دندانپزشک روش صحیح مسواک زدن و تمیزکردن بین دندانها را به شما نشان خواهد داد. انتخاب یک رژیم غذایی صحیح و متعادل نیز اهمیت دارد. ملاقات دندانپزشک در فواصل مشخص وبطور مرتب جهت چک آپ وضعیت دهان و دندانها امری حیاتی است.

پروتز دندان کامل بر اساس زمان گذاشتن آنها در دهان به دو نوع معمولی وفوری تقسیم می شوند. پروتزهای فوری بلافاصله بعد از کشیدن دندانهای باقیمانده در دهان گذاشته می شوند. بدین منظور، قبلاً دندانپزشک قالب فکین بیمار را تهیه کرده و اندازه گیریهای لازم را انجام داده است. مزیت این نوع پروتز این است که بیمار در طی دوره بهبودی، بی دندانی کامل را تجربه نمی کند.از آنجا که استخوانها و لثه ها ممکن است در طی دوره بهبودی بویژه شش ماه اول بعد از کشیدن دندانها تحلیل یافته و جمع شوند، پروتز فوری ممکن است به منظور تطابق صحیح، نیاز به ترمیم(reline/rebase) داشته باشد. پروتز کامل معمولی، معمولاً پس از بهبودی بافتها که حداقل ۸-۶ هفته بطول می انجامد، ساخته می شود.

یک پروتز متحرک است که روی تعداد کمی دندان طبیعی باقیمانده تطابق می یابد. دندانهای باقیمانده برای تأمین ثبات پروتز باید آماده شده و تراش داده شوند. دندانپزشک تشخیص می دهد که آیا اوردنچر مناسب شما می باشد یا خیر.

پروتز دندان جدید برای چند هفته ممکن است ناراحت بنظر آید تا اینکه به آن عادت کنید. حتی قبل از اینکه عضلات گونه و زبان یاد بگیرند تا آن را در جای خود نگهدارند. ممکن است احساس کنید پروتز دندان لق می باشد. ممکن است دهان کمی دچار التهاب یا زخم شود و یا بطور موقت کمی افزایش جریان بزاق را حس کنید.

بتدریج که دهان به پروتز عادت می کند، این مشکلات کاهش می یابد.معمولاً بعداز تحویل پروتز یک یا چند جلسه پیگیری لازم است اگر مشکلی بویژه التهاب و زخم ادامه یافت، حتماً با دندانپزشک خود مشورت نمائید.

جویدن با پروتز دندان نیاز به کمی تمرین دارد. با غذاهای نرم و یا ترد و شکننده و بریدن آن به تکه های کوچک شروع کنید. همزمان با هر دو سمت دهان و به آرامی بجوید تا مانع کج شدن پروتز شوید. به مرور به پروتز خودعادت خواهید کردو به رژیم غذایی نرمال خود برمی گردید.(تقریباً دو تا دو و نیم ماه بعد) در مورد غذاهای سفت و داغ و یا استخوانهای لبه تیز محتاط باشید.

تلفظ بعضی لغات نیاز به تمرین دارد. کلماتی که با آنها مشکل دارید، بلند بلند تکرار کنید.اگر هنگام صحبت کردن، پروتز صدا می دهد، آهسته تر صحبت کنید. گاهی هنگام سرفه، خنده یا حتی لبخند زدن، پروتز از جای خود حرکت می کند. آن را با جویدن آرام و قورت دادن آب دهان به سر جای خود برگردانید. اگر مشکل صحبت کردن شما ادامه یافت، با دندانپزشک خود آن را در میان بگذارید.

دندانپزشک راهنمائیهای لازم را در این زمینه خواهد نمود. در طی چند روز اول، ممکن است به شما بگوید که اغلب اوقات حتی هنگام خواب از آن استفاده کنید. پس از دوره تنظیم اولیه، پروتزها را قبل از خوابیدن خارج سازید. این کار به لثه ها اجازه می دهد که استراحت کنند و به نفع سلامت دهان است.

معمولاً پوشش مداوم بافت با مواد دندانپزشکی مطلوب نیست. تحت فشار قرار گرفتن ۲۴ ساعته مخاط، باعث تورم آن شده و منجر به تحلیل استخوان فک می گردد. در ضمن میکروارگانیسمهای حفره دهان در هنگام خواب فعالیت بیشتری داشته و منجر به التهاب بافتهای دهان و گاهی ضایعات قارچی می گردد. اگر افرادی اصرار به استفاده از پروتز هنگام شب را دارند، باید در موقعی دیگر ۸-۶ ساعت در ۲۴ ساعت پروتز را از دهان خارج سازند.

پروتزها معمولاً بسیار ظریف هستند و اگر حتی از چند سانتیمتری بیفتند، ممکن است بشکند. بنابراین هنگام تمیز کردن آنها روبروی یک سینک پراز آب بایستید. وقتی از آن استفاده نمی کنید، پروتزها را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمائید.

مثل دندانهای طبیعی، پروتزها هم باید روزانه مسواک زده شوند تا پروتز تمیز و عاری از مواد غذایی و پلاک و رنگدانه ها باقی بماند و دهان نیز سلامت باشد. بهتر است از مسواکهای مخصوص پروتز و یا یک مسواک با موهای نرم استفاده شود. مسواکهای با موهای سخت به پروتز آسیب می رساند.

بعضی افراد از صابون دستشویی یا مایع ظرفشویی ملایم برای تمیز کردن پروتزها استفاده می کنند که هر دو مطلوب است ولی از کاربرد سایر پودرهای شوینده با قدرت سایندگی بالا خودداری کنید. از کاربرد مواد سفیدکننده قوی هم پرهیز کنید، زیرا ممکن است نواحی صورتی رنگ پروتز را سفید نماید.

ممکن است دندانپزشک شما یک تمیز کننده پروتز را به شما توصیه نماید.هفته ای یکبار پروتزها را در محلول یک قاشق چایخوری ماده تمیز کننده مثل وایتکس در یک لیوان آب، ۸-۶ ساعت قرار داده و سپس با آب سرد بشوئید. وقتی از پروتزها استفاده نمی شود باید در آب یا محلول نگهداری ویژه پروتز در یک ظرف دربسته قرار داده شوند، زیرا خشک شدن به شکل آنها آسیب می رساند. هرگز پروتزها را در آب داغ قرار ندهید، زیرا باعث تاب برداشتن پروتز می شود.

تمیز کننده های اولتراسونیک نیز برای مراقبت از پروتز بکارمی روند، گرچه استفاده از آن، جایگزین مسواک زدن روزانه نمی شود، هر روز صبح قبل از قراردادن پروتز دندان ، لثه ها، زبان و کام را با یک مسواک نرم مسواک بزنید، تا هم تمیز شوند و هم جریان خون در دهان تحریک شود. استفاده از دهانشویه آب و نمک ولرم(یک قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب ولرم) هم بسیار کمک کننده است. استفاده از یک رژیم غذایی معتدل و صحیح برای تأمین سلامتی مهم است.

شما با سعی در تطابق و یا تعمیر پروتز جداً به پروتز و سلامت خودتان آسیب می رسانید. پروتزی که به درستی تطابق نیافته باشد، باعث التهاب و زخم می شود. اگر پروتز دندان شکست یا ترک خورد یا یکی از دندانها لق شد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. او اغلب در همان جلسه، تنظیم لازم را انجام خواهد داد. فردی که به درستی آموزش ندیده است، قادر به بازسازی پروتز دندان نیست، آسیب بیشتری به پروتز رسانده و باعث بروزمشکلاتی در دهان می شود. چسب هایی که در بازار فروخته می شوند، مواد شیمیایی مضری دارند که نبایستی روی پروتز مصرف شوند.

در طول زمان با توجه به سایش طبیعی، پروتز نیاز به ترمیم یا تعویض خواهد داشت که برای این کار دندانپزشک از همین پروتز فعلی استفاده خواهد کرد. وضعیت دهان نیز با افزایش سن بطور طبیعی تغییر می کند و باعث لقی پروتز دندان خواهد شد.استخوان و لثه ها تحلیل رفته و روابط فکی تغییر خواهد کرد. پروتز لق سبب بروز زخم و عفونت شده، جویدن با آن مشکل است و نمای صورت را تغییر خواهد داد. پس مهم است که به موقع نسبت به تعویض پروتز اقدام شود. ملاقاتهای مرتب با دندانپزشک برای تأمین سلامت دهان و کنترل وضعیت پروتز ضروری است.

جهت اطلاع از مراقبت های بعد از درمان پروتز کلیک نمایید.

مراقبت های پس از درمان

1 دیدگاه

  1. tehlux.com گفت:

    بازم درمورد این موضع مطلب بزارین ❤️❤️❤️

    tehlux.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *